" 
Ondertitelen: de kunst van het weglaten
Ondertitelen is in. Een workshop ondertitelen in Londen trekt zo tachtig studenten. De belangstelling voor soortgelijke workshops in het Pools, Slowaaks, Tsjechisch en Hongaars is massaal. Het vertalen van films wordt dankzij internet commercieel interessanter.
En dat is een geweldige kans voor Nederlandstalige films, vindt Meike Lindsen van Cinema Bioscoop. In samenwerking met KU Leuven - Campus Brussel en de Taalunie organiseert zij workshops ondertitelen. ‘Door goede ondertiteling maak je de Nederlandstalige films toegankelijk voor anderstaligen. We hebben nu verschillende workshops gedaan, in Lissabon, in Brussel en in Londen. Daar kwamen zelfs tachtig studenten op af. Er komt nu een tweede editie in Brussel en we gaan naar Riga in Letland. Het is een enorm succes.’
Beperkt
Het recept lijkt simpel. Zorg voor goede software en enthousiaste studenten die vanuit het Nederlands kunnen vertalen in Portugees, Frans, Engels en straks dus het Lets. Maar echt eenvoudig is ondertitelen bepaald niet. Lindsen: ‘Het lastige van ondertitelen is dat je enorm moet inkorten. Je hebt maar een beperkt aantal karakters en regels en binnen die ruimte moet je manoeuvreren. Mensen lezen minder snel dan ze kunnen horen. Ondertitelen is daarom de kunst van het weglaten.’
Schoon genoeg
‘Lastig is ook om humor en uitdrukkingen te vertalen’, vervolgt zij. ‘Dat geldt natuurlijk voor alle vertalingen. We hadden bijvoorbeeld de film Schoon genoeg, over twee schoonmaaksters die er genoeg van hadden. Maar ja, hoe vertaal je die dubbele betekenis? De vertalers maakten daarvan Well done en Clean enough, maar dat is het toch niet helemaal.’
Lucky TV
Lindsen is er heilig van overtuigd dat ondertitelen een goede toekomst heeft: ‘Door Netflix bijvoorbeeld kun je nu films zien uit andere landen, zonder dat je daar een speciaal festival voor hoeft te bezoeken. Dat biedt ook voor Nederlandstalige films veel mogelijkheden, en die films moeten ondertiteld worden. Het is supertof dat dat kan, je kunt nu veel meer zien. Het vertalen van films wordt gezien als hip, maar is ook commercieel interessant. Video en film leven veel meer bij jongeren, dat is dé nieuwe vorm om informatie tot je te nemen. Natuurlijk willen we dat ook Nederlandstalige films daarvan profiteren. We hebben een enorme beeldcultuur en mogen daar best meer mee pronken. Je ziet het aan afleveringen van Lucky TV, die gaan viral de hele wereld over.’
Meer informatie
Cinema Bioscoop zet zich in voor de promotie van Nederlandstalige films in Europa. Zij organiseert daarvoor onder meer filmfestivals, organiseert wedstrijden en geeft workshops ondertitelen.
- Impressie van ondertitelworkshop 'Dutch Student Days' in London (video en fotoalbum)
- Impressie van ondertitelworkshop '7 dagen kort' in Brussel (video en fotoalbum)
Van 4 tot 8 september 2017 organiseert de KU Leuven - Campus Brussel een workshop voor het ondertitelen van films naar het Pools, Slowaaks, Hongaars of Tsjechisch. Doel van deze opleidingsweek is kennis overbrengen van ondertitelen uit het Nederlands en zo de kwaliteit van de ondertiteling van oorspronkelijk Nederlandstalige films in Midden-Europa vergroten. Deze workshop wordt mogelijk gemaakt door de Nederlandse ambassades in deze landen en de Taalunie.
Reactie toevoegen