Over S/sinterklaas en de K/kerstman

Sinterklaas is de Nederlandse naam van de heilige Nicolaas, bisschop van Myra, die leefde in de derde en vierde eeuw na Christus. Zoals alle namen van personen schrijven we Sinterklaas met een hoofdletter: ‘Zes december is de naamdag van Sinterklaas’. Dat is als we de heilige zelf bedoelen. Als we het over mensen hebben die de rol van Sinterklaas spelen, moet het woord met een kleine letter geschreven worden: ‘In de auto zaten twee pieten en een sinterklaas’. De goede spelling van Sinterklaas/sinterklaas hangt dus af van de persoon die je met het woord wilt aanduiden. In de praktijk zie je echter dat veel mensen dat onderscheid niet maken en zowel voor de historische figuur van Sinterklaas als voor degenen die nu zijn rol spelen de naam Sinterklaas, met een hoofdletter, gebruiken.

De man die in het Fins Joulupukki , in het Deens de Julemand en in Engeland Father Christmas heet.

Kersttraditie

Bij de Kerstman is er in principe ook een keuze mogelijk tussen het woord met en het woord zonder hoofdletter. In het eerste geval verwijst Kerstman naar een figuur uit de kersttraditie, de man die in het Fins Joulupukki , in het Deens de Julemand en in Engeland Father Christmas heet. Als het echter iemand betreft die in een winkel de rol van Kerstman speelt, hoort het woord eigenlijk met een kleine letter geschreven te worden, net als sinterklaas in die betekenis: ‘Ook dit jaar brengt de kerstman weer een bezoek aan ons tuincentrum’. Net als bij Sinterklaas zien we echter dat de vorm met een hoofdletter in de praktijk vaak in beide betekenissen gebruikt wordt. Het is zelfs zo dat de spellingchecker van Microsoft kerstman met een kleine letter als verkeerd bestempelt.

Een 'echte' naam geven

Hoewel het woord kerstman van oorsprong geen eigennaam is en tot 1995 dan ook alleen maar met een kleine letter in de Woordenlijst voorkwam, is het gebruik van een hoofdletter goed verklaarbaar. In het Nederlands heeft deze figuur immers geen echte naam. Waar hij in Amerika Santa Claus heet, in Frankrijk Père Noel en in Engeland Father Christmas, moest hij het bij ons met ‘de kerstman’ doen. Santa Claus lijkt te veel op Sinterklaas en Vadertje Kerst is ook nooit echt ingeburgerd geraakt. Sowieso is de kerstman in onze streken pas iets van de laatste decennia en werd er voor die tijd nooit veel aandacht aan besteed. Nu hij echter een steeds grotere rol in de viering van de kerstdagen gaat spelen, is er kennelijk ook meer behoefte om hem een ‘echte’ naam te geven. En de gemakkelijkste manier om van een woord een naam te maken is door het te spellen met een hoofdletter.

Het is dus prima om Sinterklaas en Kerstman met een hoofdletter te spellen, maar eigenlijk alleen maar in die gevallen waarin het niet om een verkleed persoon gaat.