Schoolvoorbeeld van geslaagd buurtaalonderwijs

Al sinds 1976 werken de provincie Limburg, Oost-België, de Belgische provincies Limburg en Luik en het Zweckverband Region Aachen samen aan grensoverschrijdende thema’s binnen de stichting Euregio Maas-Rijn (EMR). De Euregioprofielscholen zijn hiervan een geslaagd voorbeeld. In gesprek met Mirto Valsamidou en Rolf Oebel van het Zweckverband Region Aachen.

‘De scholen in onze regio hebben een bijzondere positie door de ligging aan de grens waardoor ze snel in aanraking komen met andere talen en culturen. Als Euregio Maas-Rijn zijn we van mening dat deze situatie zich ook moet vertalen naar het onderwijs. De leerlingen moeten de mogelijkheden ontdekken van het leven in de grensstreek. Iedere school die start met een vorm van buurtaalonderwijs komt in aanmerking voor het Euregioprofiel. Scholen met dit profiel richten hun lesaanbod doelgericht op de euregionale leefomgeving van de scholieren. Het programma is gericht op een drietal competentiepijlers: taalontmoeting, excursies/uitwisselingen en kennis van de Euregio’, aldus Mirto Valsamidou.

Taalgrenzen beslecht

‘Als de projecten binnen het EMR iets gemeenschappelijks hebben dan is het wel het belang van grensoverschrijdende mobiliteit. Momenteel zijn er zo’n 30 tot 40.000 grensarbeiders in de regio. Het is logisch dat wij als grensregio onze bewoners stimuleren om grensoverschrijdend actief te worden. Hierbij is het beheersen van de buurtaal vanzelfsprekend van groot belang. En wie vormen een cruciale doelgroep? Juist, de nog jonge en lerende scholieren. De scholen zijn dan ook ons eerste aanspreekpunt. Door de beheersing van de buurtaal en de ontwikkeling en implementatie van het Euregioprofiel kunnen de scholieren en leraren de grensstreek, de talen en de mogelijkheden ontdekken. Zo willen wij de grensoverschrijdende kansen tonen en voorkomen dat talent en kennis voor de euregio verloren gaan.’

De KGS Bildchen in Aachen is sinds 2013 een Euregioprofielschool. Rector Johannes Menne: 'Als school leggen wij in ons onderwijs de nadruk op de euregionale thema’s en de buurtalen. Met naast het Engels, taalonderwijs in het Frans, Pools en Nederlands. Sinds een aantal jaar hebben wij ook uitwisselingen met onze Belgische partnerschool in Tongeren en een Nederlandse in Gronsveld. Zo hebben we bijvoorbeeld samen aan de schooltheaterdagen in Aachen deelgenomen. Maar er zijn ook gezamenlijke onderwijsstages, wandelingen of kunst- en sportactiviteiten. Op deze manier worden de basisschoolleerlingen vertrouwd gemaakt met de waarden van de euregionale gedachte en internationale verstandhouding.'

Hoe word je Euregioprofielschool?

‘Momenteel zijn er 19 basisscholen en 19 middelbare scholen uit de vijf partnerregio’s als Euregioprofielscholen gecertificeerd. Een certificeringscommissie beslist voor het einde van het schooljaar of de deelnemende scholen aan de voorwaarden van het Euregioprofiel voldoen. Dat doet ze aan de hand van de ingediende documenten. Als aan alle eisen is voldaan, ontvangt een school het label Euregioprofielschool. Het label is geldig voor twee schooljaren waarna een nieuwe beoordeling volgt’, aldus Rolf Oebel

‘In de praktijk betekent het zijn van een Euregioprofielschool onder andere dat je het persoonlijk contact met buurlanden actief opzoekt, de euregionale gedachte in de dagelijkse schoolactiviteiten integreert en de kennis met een van de buurtalen mogelijk maakt.’

Het Nederlands

Nederlands is een buurtaal voor de Duits- en Franstalige regio’s in de Euregio Maas-Rijn. De Taalunie hecht er belang aan dat leerlingen zo vroeg mogelijk beginnen met het leren van de buurtaal, bij voorkeur vanaf het basisonderwijs. En dat er daarnaast ook een goede aansluiting is met het voorgezet onderwijs voor een doorlopende leerlijn. Deze beide aspecten maken deel uit van de ambitie van de Euregioprofielscholen. De Taalunie co-financiert het project dan ook voor het deel rond Nederlands als Vreemde Taal (NVT).