Taal in korte broek

Sinds cultuurfilosoof Johan Huizinga aantoonde dat spelen een wezenlijk onderdeel van de cultuur is, kun je er niet meer omheen: ook taal is een spel. Taal is immers een stel van organisch gegroeide regels en afspraken. Mensen die deze regels kennen en aanvaarden, kunnen gaan stoeien met elkaar. Ze kunnen naar eigen goeddunken en inspiratie nieuwe dingen verzinnen, maar binnen de afspraken. Dat doen ze onder meer voor hun eigen plezier en dat van de speelkameraad.

“Kunnen jullie ook normaal praten?” 

Een geestige anekdote. Toen mijn jongste dochter nog kind was, sprak zij, onder invloed van de Nederlandse televisie, met een ‘Hollandse’ tongval als ze aan het spelen was. Op een vakantie ergens in het midden van de jaren ’90 verbleven we op een camping waar mijn dochter al snel vriendschap sloot met een paar Nederlandse leeftijdgenootjes. Ze gebruikte er datzelfde ‘Hollandse’ accent - dat was immers deel van het spel voor haar. Plots vroeg ze aan die vriendinnetjes: “Kunnen jullie ook normaal praten?” De meisjes snapten uiteraard niet waar ze op doelde.

Op de een of andere manier leven wij allemaal van taal. De ene is al wat productiever dan de ander, maar communiceren is voor ieder van ons een noodzaak, en dat kan stress veroorzaken. In de vakantie valt veel van die druk weg en dan is het prettig om het ludieke aspect van onze taal in het zonnetje te zetten.

Maar er zijn natuurlijk meer manieren om op een ludieke manier met taal te spelen. Een van de interessantste vernieuwingen is de ‘poetry slam’. Het komt erop neer dat dichters een schijngevecht houden met verzen die ze deels improviseren. Het publiek beslist bij handgeklap wie wint. Het is een associatief spel dat ook de luisteraar uitdaagt. Daniël Vis heeft begin dit jaar in Utrecht het Nederlands kampioenschap gewonnen. We laten hem aan het woord over vorm en inhoud van zijn teksten.

Voor onze maandelijkse blik in een taaltijdschrift slaan we deze keer Onze Taal open. U wordt getrakteerd op talloze ideeën voor taalspelletjes die een lange autorit met kinderen op de achterbank zo voorbij doen vliegen. En ze leren er nog wat bij ook!

Geef die buitenlander ook de kans om trots te zijn op zijn kennis. 

Omdat veel mensen in de vakantie naar het buitenland trekken, vroegen we ons af of vertaaltoepassingen op de smartphone van enig nut kunnen zijn. Alleen al deze dingen uitproberen, levert prettige ontmoetingen op, zoals onze verslaggeefster ondervond in de Gentse binnenstad. Maar een mensenleven mag je voorlopig nog niet laten afhangen van een vertaal-app.

Ik wil besluiten met een oproep die ik al eerder deed. Wordt u aangesproken door een buitenlander die zijn uiterste best doet om Nederlands te spreken, antwoord alsjeblieft niet meteen in het Engels of een andere taal. Geef die buitenlander ook de kans om trots te zijn op zijn kennis. Glimlach om zijn tekortkomingen maar waardeer het dat hij belangstelling toont voor onze taal, onze cultuur en ons spel.