‘Zien dat je een taal kunt leren, motiveert’

Inmiddels heeft de MOOC (Massive Open Online Course) al zes keer gedraaid (voor in totaal meer dan 120.000 cursisten), staat de volgende editie in de startblokken en is de cursus opgenomen in de top 50 van beste MOOCs aller tijden. Jeroen van Engen, een van de drie bedenkers van de cursus, vertelt wat de cursus zo bijzonder maakt.

Hoe kwamen jullie op het idee voor de MOOC?

Er was geld beschikbaar om Groningen en de RUG internationaal wat meer op de kaart te zetten, dus bedachten wij deze cursus waarin je zowel eerste basisvaardigheden Nederlands kunt opdoen, als ook iets kunt leren over Groningen, onze universiteit en Nederlandse tradities.

Dus mensen over de hele wereld kunnen nu iets leren over Groningen?

Ja, dat is een mooie bijkomstigheid en we horen van cursisten dat ze dit waarderen. Die kennen vaak bijvoorbeeld alleen Amsterdam en vinden het leuk om kennis te maken met een ander deel van Nederland.

Wat voor mensen volgen de cursus?

Het grootste gedeelte komt uit het Angelsaksische gebied, bijvoorbeeld een gepensioneerde Britse docent die nog eens iets anders wil leren, of Amerikanen die in de derde of vierde generatie afstammen van Nederlanders en die nu de taal van hun voorouders willen leren. Maar we zien ook de belangstelling vanuit China en India steeds meer toenemen. Een groot deel van de cursisten komt trouwens uit Nederland. Dat zijn bijvoorbeeld buitenlandse studenten, maar ook immigranten. We hebben de cursus gedeeld met het COA (het Centraal orgaan Opvang Asielzoekers), zodat ook vluchtelingen hem kunnen volgen. Hij is gratis beschikbaar, want we willen zoveel mogelijk mensen ervan laten profiteren.

Wat maakt de cursus zo aantrekkelijk?

Het mooie van de cursus is dat die gemakkelijk te gebruiken is en dat je daardoor snel leert. Aan het begin van de week doe je iets in het Engels en een paar dagen later kun je dat in het Nederlands. Vaak zijn dat dialogen en basale frasen. Die leer je makkelijker dan losse woorden waarmee je zelf zinnen moet vormen. En dat is ook waar je in eerste instantie behoefte aan hebt. Ons uitgangspunt was: wat heeft een Chinees nodig die voor het eerst in Nederland komt en bijvoorbeeld vanuit Schiphol naar Groningen wil gaan.

Wat is het verschil met andere online of computertaalcursussen?

In de MOOC leer je niet alleen woordjes en lezen, maar werken we ook met audio. We hebben filmpjes met dialogen en uitleg waarvoor we bewust mensen gebruiken die zelf Nederlands als vreemde taal hebben geleerd. Zo kunnen cursisten zich met hen vergelijken, bijvoorbeeld door dialogen na te spreken en hun eigen resultaten te uploaden. Hierdoor ligt de nadruk op de leerbaarheid. Je hoeft geen foutloos Nederlands te kunnen, je wilt je verstaanbaar kunnen maken. Cursisten zien dat het mogelijk is om de taal te leren, dat werkt motiverend.

Op de site van het Talencentrum staat dat je een taal het beste in een cursus kunt leren als je direct contact hebt met mensen. Is de MOOC dan een soort tweede keus?

Niet per se. Het contact met andere cursisten en feedback van docenten is inderdaad heel belangrijk. Daarom werkt de MOOC met ‘community supported learning’, dat betekent dat cursisten actief commentaar geven en elkaar helpen. We zien bijvoorbeeld dat ze elkaar tips geven over online woordenboeken. Bovendien is elke dag een van de docenten aanwezig om feedback te geven. Natuurlijk kan dat niet een-op-een met elke cursist, maar dat gebeurt in een gewone cursus ook niet.

Is de cursus geschikt voor iedereen?

De cursus is online voor iedereen toegankelijk. We hebben echter wel gemerkt dat de cursisten voornamelijk hoger opgeleid zijn. Dat zijn vaak mensen met een grotere belangstelling om nog een taal te leren. Bovendien moet je het Engels wel redelijk beheersen en heb je bepaalde computer- en internetkennis nodig. Als aan cursisten wordt gevraagd om een stukje gesproken tekst te uploaden, dan moeten ze natuurlijk weten hoe dat moet. We zien dat dit soms nog wel een hobbel is.

Waarom is die cursus dan in het Engels?

Dat heeft te maken met het platform waarop we het aanbieden, FutureLearn, een Britse online leeromgeving waar allerlei universiteiten cursussen aanbieden. Tot nu toe gingen die voornamelijk over een ander soort kennis, exacte vakken of geschiedenis. Wij zijn de eersten die er een taalcursus voor hebben ontwikkeld.

De cursus begint straks voor de zevende keer. Komt er nog een aanvulling of een nieuwe variant?

Op dit moment loopt onze nieuwe variant voor het Fries. Met ruim 6600 aanmeldingen scoort ook deze cursus boven onze verwachtingen. En door het succes van onze MOOC zijn er inmiddels ook andere taalcursussen ontwikkeld, bijvoorbeeld Spaans en Italiaans, gebaseerd op onze methode. Het is heel leuk om te zien dat op die manier zo’n hele leeromgeving verandert. Onze cursus Nederlands doet het nu goed, maar er zijn natuurlijk altijd dingen die je kunt verbeteren, vooral als er nieuwe technische mogelijkheden beschikbaar komen, maar daar zou dan eerst een nieuw potje geld voor moeten komen.